Przejdź do treści
Logo - Centrum Pieniądza im. Sławomira S. SkrzypkaLogo - Centrum Pieniądza im. Sławomira S. Skrzypka
Zamknij
ul. Świętokrzyska 11/21
00-919 Warszawa
Aa+
Aa-
Ikona kontrastu
Ikona linku
Ikona skali szarości
Ikona zmiany na czytelne czcionki
Ikona resetu ustawień WCAG

Grosz Kazimierza III Wielkiego

Grosz krakowski został wprowadzony do obiegu przez Kazimierza Wielkiego ok. 1367 r. Pod względem wagi i wizerunku był wzorowany na groszu praskim. Świadczą o tym znajdujące się na numizmacie elementy graficzne oraz kompozycyjne: dwuotokowy napis, korona na awersie i kształt liter. Widniejący na pierwszej rodzimej monecie groszowej Orzeł piastowski symbolizował władzę monarszą Kazimierza Wielkiego, a treść napisu wyraźnie manifestowała polskie pochodzenie tego pieniądza.

Na awersie grosza krakowskiego jest widoczna korona otoczona napisem, tj. imieniem i tytułem królewskim: KAZIMIRUS PRIMUS DEI GRATIA REX POLONIE (Kazimierz Pierwszy z Bożej łaski król Polski). Na rewersie umieszczono wizerunek Orła piastowskiego w koronie z napisem GROSSI CRACOVIENSES w otoku.

Srebrny grosz krakowski otworzył nową erę w dziejach pieniądza na ziemiach polskich (okres groszowy), a dzięki reformie Kazimierza Wielkiego zostały stworzone zręby pierwszego ogólnopolskiego systemu monetarnego. Jak pisał Tadeusz Kałkowski: „Wycofane po dziesięcioletnim obiegu grosze krakowskie zostały przebite na półgrosze, główną odtąd monetę Kazimierzową. Ich ocalone resztki, bardzo rzadkie w znaleziskach, należą do najrzadszych numizmatów polskich”. Obecnie znanych jest mniej niż 50 egzemplarzy groszy krakowskich.