Seria banknotów E-71 – historia ujawniona

Od stycznia do września 2022 roku w centrali Narodowego Banku Polskiego można było podziwiać wystawę czasową poświęconą serii tajnych banknotów o kryp­tonimie E-71. Banknoty te zostały zaprojektowane i wyprodukowane w okresie reżimu komunistycznego na wypadek konfliktu zbrojnego pomiędzy Związkiem Sowieckim i jego satelitami a państwami NATO.

Historia tych banknotów, jak również wiele odrębnych tajemniczych wątków niewyjaśnionych do chwili obecnej, mogłaby posłużyć za kanwę scenariusza filmu sensacyjnego. Otóż w jednym ze skarbców Narodowego Banku Polskiego znajdowały się przechowywane od dziesięcioleci trzy drewniane wojskowe pojemniki opatrzone przywieszką „tajne specjal­nego znaczenia”. Po komisyjnym otwarciu okazało się, że w specjalnych pojemnikach znajdowały się trzy komplety materiałów służących do produkcji banknotów o kryptonimie E-71.

Na ekspozycji składającej się z 12 gablot zaprezentowano całą serię banknotów wojennych E-71, w tym unikatowe arkusze znaków pieniężnych o nominałach od 1 do 2000 zł (łącznie 11 nominałów), banknoty próbne i projekty graficzne z serii „Miasta polskie”, opracowane przez Andrzeja Heidricha w latach 60. ubiegłego wieku, a także dokumentację techniczną opisującą uruchomienie produkcji tajnej serii banknotów w momencie wybuchu wojny.

Banknoty serii E-71 prezentowane były także w oddziałach okręgowych NBP, a dziś ich część można zobaczyć na ekspozycji w Centrum Pieniądza NBP w module Bank Centralny.