Przejdź do treści
Logo - Centrum Pieniądza im. Sławomira S. SkrzypkaLogo - Centrum Pieniądza im. Sławomira S. Skrzypka
Zamknij
ul. Świętokrzyska 11/21
00-919 Warszawa
Aa+
Aa-
Ikona kontrastu
Ikona linku
Ikona skali szarości
Ikona zmiany na czytelne czcionki
Ikona resetu ustawień WCAG

Wisior z talarem bawarskim

Wisior z tzw. Madonnentalerem z 1765 r., w oprawie jubilerskiej, należący do tzw. biżuterii numizmatycznej. Na awersie talara znajduje się popiersie elektora Bawarii Maksymiliana III Józefa w draperii, na rewersie natomiast – Matka Boska z Dzieciątkiem, przedstawiona w typie Patrona Bavariae. Stąd też wzięła się nazwa tej monety. Motyw Matki Boskiej z Dzieciątkiem pojawił się na monetach już w średniowieczu i od czasów cesarza Macieja Korwina stał się motywem przewodnim monet węgierskich, któremu towarzyszyła legenda PATRONA HUNGARIAE. W ustalonym schemacie ikonograficznym przetrwał aż do końca samodzielności Węgier, a później także na pieniądzu bitym na terytorium cesarstwa. Rzadziej spotyka się go w mennictwie innych krajów, np. Bawarii, Austrii, Włoch czy Śląska pod wpływami węgierskimi, a sporadycznie nawet na monecie zakonu krzyżackiego z czasów Albrechta Hohenzollerna. Oprawę talara stanowi nieskomplikowana ramka z drutu perełkowanego, zakończona u góry ażurową kulką i uszkiem do zawieszania, przysłaniająca napis na krawędzi IN DEO CONSILIUM. Pewne wytarcie monety świadczy, że była długo użytkowana jako pieniądz. Oprawiono ją jako wisior w późniejszym czasie, trudno jednak ustalić kiedy, być może nawet w XIX w. – oprawa nie jest tak wytarta jak moneta, nacięcia na drucie są doskonale widoczne. Czy tego typu ozdoba służyła jako wyraz lojalności wobec domu panującego bawarskich Wittelsbachów czy jako przejaw religijnego zaangażowania – trudno rozstrzygnąć. W tym wypadku mogła swobodnie pełnić obie te funkcje lub po prostu być oryginalną biżuterią.